29 Ocak 2010 Cuma

TÜRKİYE’DE ARI TÜRLERİ VE IRKLARI


    Dünyada günümüze kadar bildirilen 11 adet bal arısı türü bulunmaktadır. Ülkemizde bölgelere göre değişik arı ırkları bulunmaktadır. Trakya, Ege, Orta Anadolu ve Akdeniz kıyı şeridinde Apis mellifera Anatolica, Kuzeydoğu Anadolu Bölgesi ve Doğu Karadeniz Bölgesinde A. m. Caucasica, Güneydoğu Anadolu Bölgesinde ise A.m. meda.( İran arısı) ırkı arılar yaygın olarak bulunmaktadır. Ayrıca bazı bölgelerde A.m. Anatolica’nın ekotipleri(Doğu Ege Adaları, Muğla ve Trakya arısı) ve Suriye arısı ( A.m. Syriaca) da görülmektedir. ( Kaynak: Uludağ Arıcılık Dergisi)

    Türkiye gen kaynakları, ekipman ve flora yönünden dünya ülkeleri arasında en ön sıralarda yer almaktadır. Ülkemizdeki belli başlı arı ırkları İtalyan Kafkas, Karniyol ve yerli ırklardır. Her ırkın yörelere göre bitki örtüsü, rakım ve nektar kaynağı ve iklim durumlara göre artıları ve eksileri vardır. İtalyan ırkı: sakindir, çoğalma kabiliyetleri fazladır. Yavru büyütme yeteneği fazladır. İlkbaharda kuvvetli koloni oluştururlar, bol nektar toplayarak çok bal yaparlar. Oğul verme meyli zayıftır. Üstün petek örme özelliği vardır ama ılıman iklimde yetişir, obur oldukları için kışın fazla bal tüketirler, yön tayin etme duyguları zayıftır ve yağmacılığa eğilimlidirler. Karniyol Irkı: en sakin ve uysal arıdır. Yavru üretme kabiliyetleri çok iyidir. Küçük aileler halinde kışladıklarından yiyecek tüketimi azdır. Polen olursa yavru büyütme uzun süre devam eder, çok sert iklim şartlarına dayanır, yön tayini ve kovanları bulma duyguları kuvvetlidir. Yağmacılığa meyilli değildir ama çok az propolis kullanırlar ve bu yüzden yavru hastalıklarına karşı hassastırlar. Sonbaharda ailenin nüfusu süratle azalır , oğul verme eğilimleri yüksektir. Kafkas ırkı: En uzun dile sahiptir, uysal ve sakindir, yavru verimleri yüksektir ve kuvvetli aileler meydana getirir, oğul verme meyilli zayıftır, propolisi çok kullanırlar. Bal verimleri yüksektir ama en kuvvetli oldukları devre yaz ortasıdır. Nosema hastalığına karşı hassasiyetleri dolayısıyla kuzey bölgelerinde kışlama durumları pek iyi değildir, yağmacılığa meyillidir.
     Evet, değerli arıcılar her ırkın iyi ve kötü özellikleri vardır. İtalyan arısını çok iyi anlattıkları veya çok iyi pazarladıkları için Türkiye’nin her tarafında aynı ırkla çalışmak mı gerekir? Her arıcı kendi bölgesinin iklim koşulunu, rakımını, nektar kaynağını, nektar akış zamanını bilir ve arısını ona göre hazırlar. Birçoğumuzun bilmediği, birçoğumuzun adını uymadığı arı virüs hastalıkları vardır.
    Bana göre olumsuz kış şartlarına çok dayanıklı, iklim koşullarına uyum sağlayan hastalıklara dayanıklı yavru ve bal üretim kabiliyetleri yüksek yerli ana arı yetiştirmeli ve yerli Anadolu ırkıyla çalışmalı. Anadolu arısı ( Apis Mellifera Anatolica), İngiltere ve ABD’ye götürülerek bu ülkelerdeki ıslah çalışmalarında kullanılmıştır.

1 yorum: